RÓŻNICA MIĘDZY GRZECHEM CIĘŻKIM l LEKKIM Rachunek sumienia ma nas doprowadzić do oceny stanu naszej wiary i miłości. Grzech jest taką formą świadomego i dobrowolnego działania człowieka, która narusza albo jego wiarę, albo miłość, najczęściej zaś jedno i drugie. W zależności od stopnia naruszenia w sobie wiary lub miłości rozróżniamy grzechy lekkie i ciężkie. 1. Czym grzech ciężki różni się od lekkiego? 1 J 5,17 Św. Jan pisze: „Każde bezprawie jest grzechem, są jednak grzechy, które nie sprowadzają śmierci” (1 J 5,17). Śmierć duchową sprowadzają te grzechy, które całkowicie niszczą miłość lub wiarę. Kto bowiem powoduje zniszczenie miłości lub wiary, ten pozbawia się daru usprawiedliwienia, czyli daru życia Bożego. Grzech ciężki całkowicie niszczy miłość lub wiarę, grzech lekki natomiast tylko w jakimś stopniu je narusza. I tak np. niszczy wiarę w sobie ten, kto ją świadomie odrzuca, stając się ateistą z wyboru, kto oddaje się bałwochwalstwu itp. Kto natomiast gromadzi wielkie bogactwa, nie niszczy wprawdzie całkowicie wiary w Boga, jednak jego zatroskanie o sprawy doczesne objawia pewien brak zawierzenia Mu. Niszczy miłość w sobie ten, kto świadomie i dobrowolnie kieruje się nienawiścią do Boga i do ludzi. Kto zaś nie miłuje - jak poucza św. Jan — „trwa w śmierci” (1 J 3,14). Trudno natomiast mówić o całkowitym zniszczeniu miłości, czyli o grzechu śmiertelnym, zwanym także ciężkim, w przypadku, gdy ktoś np. troszczy się o chorą matkę, jednak - poniesiony chwilowym zdenerwowaniem — unosi się od czasu do czasu gniewem, albo też gdy miłujący się małżonkowie posprzeczali się ze sobą, a potem zaraz pogodzili, czy też — gdy dobrze wychowująca swoje dziecko matka, w zdenerwowaniu, niesłusznie je skrzyczała. Różnica między grzechem ciężkim i lekkim polega na stopniu wewnętrznego, świadomego i dobrowolnego zaangażowania się człowieka w zło. Grzech ciężki, czyli śmiertelny, polega na tak świadomym i dobrowolnym opowiedzeniu się człowieka po stronie zła, że całkowicie zostaje zniszczona jego miłość, wiara albo obydwie te cnoty razem. Grzech lekki polega na tym, że człowiek czyni wprawdzie jakieś zło, jednak jego wewnętrzne zaangażowanie się w nie jest zbyt powierzchowne, by mogło doprowadzić do niewiary lub do zniszczenia miłości. To częściowe wewnętrzne opowiedzenie się po stronie zła - czyli grzech lekki - ma miejsce wtedy, gdy człowiek działa wprawdzie zupełnie świadomie i dobrowolnie, jednak dopuszcza się zbyt małego zła, by mogło ono zrujnować jego miłość lub wiarę, np. ktoś świadomie dopuszcza się drobnego kłamstwa, grzeszy łakomstwem lub osłabia swoją wiarę przez sporadyczne opuszczanie modlitw. Nie grzeszy ciężko i ten, kto popełnia wprawdzie wielkie zło, jednak niezupełnie świadomie lub niezupełnie dobrowolnie, np. ktoś w przypływie nagłego szału zabił człowieka. Grzech ciężki wyraża się w wewnętrznym zdeprawowaniu serca, w pełnym, świadomym i dobrowolnym przylgnięciu do wielkiego zła. W ten rodzaj grzechu nigdy nie popada się „przypadkowo” ani „niechcący”. 2. Jakimi zasadami kierować się przy określaniu stopnia naszej winy? Wielu wiernym, w praktyce, trudno przychodzi odróżnić grzechy ciężkie od lekkich. Mają wątpliwości co do tego, czy popełnili wielkie zło, czy działali zupełnie świadomie i dobrowolnie. Oto kilka zasad pomagających ocenić stopień naszej winy osobistej, czyli ciężar grzechu: a. Jeśli popełniliśmy jakieś niewielkie zło, nawet zupełnie świadomie i dobrowolnie, nie dopuściliśmy się grzechu ciężkiego. b. Lekko grzeszy ten, kto wprawdzie dopuszcza się wielkiego zła, jednak popełnia je albo niezupełnie świadomie, albo niezupełnie dobrowolnie, np. pod wpływem nagłego uczucia oburzenia, strachu, w półśnie itp. c. Nie popełnia grzechu ciężkiego ten, kto przed czynem nie zdawał sobie w pełni sprawy z powagi zła, którego wielkość pojął dopiero po dopuszczeniu się go. d. Grzech był raczej lekki, jeśli nie został przez nas zaplanowany, a wynikł raczej z nieprzewidzianej sytuacji, z niewiedzy, jak należało postąpić w zaskakujących okolicznościach, z nagłego przypływu silnych uczuć, np. przerażenia, osłupienia, zdenerwowania, radości, wzburzenia, namiętności itp. Planowanie zła „na chłodno” obciąża nasze sumienia, np. obmyślanie planu zemsty i systematyczne realizowanie go. e. Popełniliśmy grzech lekki lub w ogóle nie popełniliśmy żadnego grzechu, jeśli w chwili pokus — np. w czasie odczuwania niechęci do kogoś, zazdrości, uczucia nienawiści, pokus przeciwko czystości itp, — modliliśmy się, odczuwali niezadowolenie z powodu narzucającego się zła, usiłowaliśmy czynić dobro, np. modlić się za osoby, którym czegoś zazdrościliśmy, do których odczuwaliśmy niechęć, starać się im w czymś pomóc itp. f. Nie popełnia grzechu ciężkiego ten, kto dopuścił się nawet wielkiego zła, jednak nie wynikło ono ani z lekkomyślności, ani ze złośliwości, lecz z bardzo zawiłej sytuacji życiowej, w której — pomimo szczerych chęci i pragnienia dobra — nie wiadomo było, jak należało postąpić. g. Najprawdopodobniej nie dopuściła się grzechu ciężkiego osoba, która - bezpośrednio po dokonaniu złego czynu - zaczęła szczerze żałować, naprawiać zło, przepraszać, wynagradzać krzywdę, np. ktoś — po gwałtownej kłótni — zaraz żałuje swego czynu, dąży do zgody i usiłuje być bardzo miły. h. Grzech raczej nie jest ciężki, jeśli pojawia się w życiu człowieka na zasadzie „wyjątku”. Jeśli zatem człowiek odznacza się uczciwością, stara się żyć zgodnie z nakazami sumienia, widać u niego wielką troskę o dobro, o kontakt z Bogiem, jeśli prowadzi intensywne i regularne życie sakramentalne, a mimo to w jakiejś jednej dziedzinie zdarzają mu się upadki — raczej nie popełnia grzechu ciężkiego. Gdyby bowiem odwrócenie się tego człowieka od Boga było całkowite — a tylko takie jest grzechem ciężkim - musiałoby się ono ujawnić także w innych dziedzinach życia. i. Według zdania wielu teologów, jeśli stopnia swojej winy nie potrafi dokładnie określić osoba starająca się żyć zgodnie z sumieniem, zastanawiająca się nad sobą, jej budzący wątpliwość grzech nie był ciężki. Sam fakt nieumiejętności określenia ciężaru grzechu, stopnia świadomości i dobrowolności działania świadczy, że grzechu ciężkiego nie było. Świadome i dobrowolne zaangażowanie się w zło nie było zbyt wielkie, skoro człowiek, zamiast pewności grzechu ciężkiego, ma wątpliwości. j. Chociaż grzech wątpliwy nie musi być ciężki, lepiej go wyznać w spowiedzi. Nie tyle jednak z obawy przed nieważnością tego sakramentu, ile w celu uniknięcia przeżywania różnych niepokojów w przyszłości, np. czy spowiedź nie była świętokradzka. Dopóki jednak człowiek nie dojdzie do pewności, że popełnił bez wątpienia grzech ciężki, może przystępować do Komunii św. Powinien jednak szczerze żałować za wszystkie swoje przewinienia, wynagradzać Jezusowi za popełnione zło i dziękować Mu za to, że przychodzi do grzeszników w gościnę (por. Mt 9,10-13). Miłość do Chrystusa i chęć uzyskania Jego pomocy do walki z grzechem i do rozwijania dobra powinny być motywem przystępowania — pomimo wątpliwości — do Komunii św.

autor: Jerzy Marcol Poniższy artykuł jest uzupełnieniem artykułu o „Grzechach przeciwko Duchowi Świętemu”, aby dać czytelnikowi dodatkowe zrozumienie róznić pomiędzy różnymi kategoriami grzechów. Protestantom trudno pojąć katolickie zrozumienie grzechów oraz związanych z nimi stanów duszy człowieka. Bez tego zrozumienia, rozmowa o grzechu, winie i przebaczeniu jest bardzo utrudniona. W zrozumieniu teologii katolickiej, I. Istnieją dwie kategorie grzechów: inaczej zwane lekkimi, oraz zwane śmiertelnymi. II Istnieją też dwa stany duchowe człowieka: 1. ‘Stan łaski uświęcającej’, w którym znajduje się osoba ochrzczona w Kościele Rzymsko Katolickim, a która nie popełniła grzechu śmiertelnego. 2.‘Stan grzechu śmiertelnego’, w którym znajduje się osoba, która popełniła coś, co według KRK jest grzechem śmiertelnym. Według nauki KRK, dusza osoby będącej w ‘stanie łaski uświęcającej’ po śmierci odchodzi do czyśćca (*), skąd zostaje wyzwolona między innymi dzięki mszom odprawionym w jej intencji np. z inicjatywy krewnych. Jeśli idzie o duszę osoby, która umiera w ‘stanie grzechu śmiertelnego’, to po śmierci odchodzi ona do piekła i nie ma dla niej ratunku. Według nauki KRK, osoba która popełniła grzech śmiertelny, dopóki żyje może wrócić do ‘stanu łaski uświęcającej’, poprzez wyznanie i zaniechanie grzechu oraz wypełnienie pokuty nakazanej przez księdza. Oznacza to, że grzech śmiertelny nie jest niewybaczalny. Grzech śmiertelny staje się niewybaczalnym dla osoby, która umrze w ‘stanie grzechu śmiertelnego.’ Z rozmów i z dyskusji z katolikami zauważyłem, że na ogół nie potrafią powiedzieć, co jest grzechem lekkim a co śmiertelnym. Zbrodnia jako grzech lekki Szukając w katolickich źródłach odpowiedzi na pytanie dotyczących różnicy pomiędzy grzechem lekkim a ciężkim w zrozumieniu katolickim natrafiłem na takie wyjaśnienie: „Grzech lekki polega na tym, że człowiek czyni wprawdzie jakieś zło, jednak jego wewnętrzne zaangażowanie się w nie jest zbyt powierzchowne, by mogło doprowadzić do niewiary lub do zniszczenia miłości. […] Nie grzeszy ciężko i ten, kto popełnia wprawdzie wielkie zło, jednak niezupełnie świadomie lub niezupełnie dobrowolnie, np. ktoś w przypływie nagłego szału zabił człowieka.” –Fragment artykułu ks. dr Kaszowskiego „RÓŻNICA MIĘDZY GRZECHEM CIĘŻKIM l LEKKIM”. Grzechy lekkie są gładzone przez Komunię św. Na stronie „Literatura” w punkcie 007 znajdujemy informację, że grzechów lekkich nie trzeba wyznawać – są gładzone przez Komunię św. Cytat: ‘ W spowiedzi zobowiązani jesteśmy do szczerości i jest to szczerość nie najpierw wobec słuchającego kapłana, ale najpierw wobec Pana Boga i siebie. Ksiądz jest tylko świadkiem wyznania, partnerem w sprawowaniu sakramentu (a nie kimś “na górze”). Szczerość ta wymagana jest w sposób szczególny przy grzechach ciężkich – o ile grzechy lekkie są gładzone przez Komunię św. i ich niewyznanie generalnie nie przesądza o wartości takiej spowiedzi, o tyle, gdy chodzi o grzechy ciężkie, należy je wyznawać.” I teraz zasadnicze pytanie, co jest grzechem lekkim, a co ciężkim. Grzechem ciężkim, czyli śmiertelnym, jest odejście od wiary katolickiej albo odrzucenie któregoś z jej dogmatów. Jeśli ktoś odrzuciłby naukę o skuteczności ofiary mszalnej, naukę o czyśćcu, o wstawiennictwie Marii i świętych, o papieżu jako głowie kościoła i o jego nieomylności, gdyby umarł, trafiłby do piekła. Jeśli wróci na łono Kościoła, wróci do stanu łaski uświęcającej i może mieć nadzieję na czyściec a w ostateczności na niebo. W temacie odejścia od Kościoła Katolickiego, księża i apologeci katolicyzmu szybko stawiają diagnozę o popełnieniu grzechu śmiertelnego. Natomiast takie rzeczy jak pijaństwo, jazda po pijanemu, bicie żony i dzieci, kradzież, przeklinanie, a nawet zbrodnia popełniona w niepełnej świadomości, są kwalifikowane jako grzechy lekkie, gdyż … nie powodują niewiary (w nauczanie Kościoła Katolickiego). Jeśli ktoś popełnia te rzeczy a trwa w Kościele Katolickim, trafi do czyśćca. Gdyby ktoś przestał pić, kraść, bić żonę i dzieci, a odszedłby od Kościoła Katolickiego, popełniłby grzech śmiertelny i trafiłby do piekła. Katolicy boją się przyjąć jakiekolwiek nauczanie z Pisma Świętego, które zaprzecza nauczaniu Kościoła Katolickiego, gdyż według nauczania tegoż, popełniliby grzech śmiertelny. Katolickie zrozumienie odpuszczenia winy Ponieważ według nauki katolickiej odpuszczenia winy udziela kapłan, który jedynie ma moc dokonania transsubstancjacji, (przeistoczenia), czyli zamiany opłatka – hostii w prawdziwe ciało Jezua, (ale to teamt na kolejny artykuł), dlatego dla katolika jest on niezbędny w drodze do Boga. Jeśli nawet grzechów lekkich nie trzeba wyznawać, bo według nauki KRK są zgładzone przez Komunię św., to jednak tejże Komunii może udzielić tylko ksiądz katolicki. Tak więc główny akcent wiary jest położony na skuteczność codziennie powtarzanej bezkrwawej Eucharystii, która może być udzielona tylko przez katolickiego księdza. Morale kapłana nie ma znaczenia Według artykułu 1128 Katechizmu Katolickiego , „sakramenty działają ex opere operato (dosłownie: „przez sam fakt spełnienia czynności”)” i są ważne jeśli są udzielane przez ważnie ustanowionego szafarza, którego morale nie ma znaczenia (dosłownie: niezależnie od jego świętości). Spojrzenie Biblijne Biblia inaczej patrzy na sprawę przebaczenia i odpuszczenia win. Podstawą odpuszczenia grzechu nie jest wiara w skuteczność stale na nowo powtarzanego sakramentu, ale w skuteczność krwawej ofiary krzyżowej Jezusa, złożonej raz na zawsze. Według Pisma Świętego, kapłanem na wieki jest Jezus Chrystus, który złożył raz na zawsze doskonałą ofiarę za grzech człowieka. Gdyby ofiara ta miała być powtarzana, to nie byłaby doskonała. List do Hebrajczyków mówi: 7,24 ale Ten sprawuje kapłaństwo nieprzechodnie, ponieważ trwa na wieki. 7,25 Dlatego też może zbawić na zawsze tych, którzy przez niego przystępują do Boga, bo żyje zawsze, aby się wstawiać za nimi. 7,26 Takiego to przystało nam mieć arcykapłana, świętego, niewinnego, nieskalanego, odłączonego od grzeszników i wywyższonego nad niebiosa; 7,27 który nie musi codziennie, jak inni arcykapłani, składać ofiar najpierw za własne grzechy, następnie za grzechy ludu; uczynił to bowiem raz na zawsze, gdy ofiarował samego siebie. Według apostoła Jana, to nie przyjęcie Komunii oczyszcza nas od grzechu, lecz krew Jezusa Chrytsusa; 1 Jan 1,7 Jeśli zaś chodzimy w światłości, jak On sam jest w światłości, społeczność mamy z sobą, i krew Jezusa Chrystusa, Syna jego, oczyszcza nas od wszelkiego grzechu. Widzimy więc, że według Biblii, podstawą przebaczenia naszych grzechów jest wiara w doskonałą, złożoną raz na zawsze, krwawą ofiarę bezgrzesznego Jezusa. Według katolicyzmu, przebaczenie otrzymuje się przez przyjęcie Komunii św. udzielonej przez katolickiego księdza, bez względu na jego świętość. Wzywanie katolików do uwierzenia w to, czego uczy Pismo Święte, jest wezwaniem do odrzucenia nauki swego kościoła, a to wiąże się ze strachem przed popełnieniem grzechu śmiertelnego. Nie łatwo jest wzywać katolików do zawierzenia życia TYLKO JEZUSOWI i zaufania temu, czego uczy Pismo Święte. JM (*) Polecam dwa artykuły o czyśćcu: 1. Biblijne spojrzenie na czyściec: Jonatan Dunkel, „Czyściec?” 2. Katolickie spojrzenie na czyściec: Ks. dr M. Kaszowski, „Czyściec”

„Grzech jest wykroczeniem przeciw rozumowi, prawdzie, prawemu sumieniu; jest brakiem prawdziwej miłości względem Boga i bliźniego z powodu niewłaściwego przywiązania do pewnych dóbr. Rani on naturę człowieka i godzi w ludzką solidarność.” (Katechizm Kościoła Katolickiego, 1849).Powyższa definicja obejmuje wszystkie grzechy, ale trzeba pamiętać, że według doktryny katolickiej są one bardzo zróżnicowane. Stąd też na przestrzeni wieków powstały ich rozmaite klasyfikacje. Za podstawowy uznaje się jednak podział ze względu na ciężar grzechu, tj. na grzech śmiertelny/ciężki oraz powszedni/ z adhortacją apostolską „Reconciliatio et paenitentia” Jana Pawła II, grzech śmiertelny/ciężki to grzech, który spełnia trzy określone warunki: dotyczy materii poważnej, zostaje popełniony z pełną świadomością oraz za całkowitą zgodą osoby grzeszącej. Jego skutkiem jest utrata łaski uświęcającej, czyli zerwanie komunii z Bogiem i tym samym zamknięcie dostępu do życia wiecznego. Aby odzyskać utraconą łaskę, grzesznik musi nawrócić serce i przystąpić do sakramentu pokuty i pojednania. Wspomnianą materię poważną określają przykazania Boże. Grzechami ciężkimi będą zatem wszelkie wykroczenia przeciw Dekalogowi, pozamałżeńskie akty seksualne, zaniedbanie obowiązku świętowanie niedzieli, nieokazywanie szacunku rodzicom. Jednocześnie należy zaznaczyć, że grzechy ciężkie różnią się między sobą wielkością, np. kradzież jest mniejszym grzechem niż zabójstwo (KKK, 1858). Bez wątpienia grzechami ciężkimi są także grzechy określane jako „wołające o pomstę do nieba”: grzech umyślnego zabójstwa, grzech sodomski, uciskanie ubogich, wdów i sierot, oraz zatrzymanie zapłaty sługom i najemnikom (pracownikom).Ponadto w świetle nauki Kościoła istnieje jeden (i tylko jeden) grzech, który nie może zostać odpuszczony. Jest to grzech przeciwko Duchowi świętemu: Każdy grzech i bluźnierstwo będą odpuszczone ludziom, ale bluźnierstwo przeciwko Duchowi Świętemu nie będą odpuszczone (Mt 12,31).Z kolei grzechem powszednim/lekkim nazywa się grzech, który jest popełniany w materii lekkiej, bądź popełniany w materii ciężkiej, ale bez całkowitej zgodności lub dobrowolności. W przeciwieństwie do grzechu ciężkiego nie powoduje on utraty łaski chrztu; nie skutkuje zerwaniem przymierza człowieka z Bogiem, ale jego osłabieniem. Warto mieć na względzie, że ono również niesie za sobą konsekwencje. W swoim „In Epistolam Joannis Ad Parthos Tractatus Decem” zwracał na nie uwagę św. Augustyn:Jak długo bowiem chodzi człowiek w ciele, nie może uniknąć wszystkich grzechów, nawet lekkich. Lecz tych grzechów, które nazywamy lekkimi, wcale sobie nie lekceważ, jeśli je ważysz. Lękaj się, kiedy je liczysz. Wiele drobnych rzeczy tworzy jedną wielką rzecz; wiele kropli wypełnia rzekę; wiele ziaren tworzy stos. Jaką więc mamy nadzieję? Przede wszystkim - wyznanie... Informator Czy w każdy piątek jest post? Kogo obowiązuje?Czy w Kościele katolickim w każdy piątek obowiązuje post? Nie, ale we wszystkie piątki należy zachować wstrzemięźliwość od spożywania mięsa. Zgodnie z przepisami kanonicznymi post i wstrzemięźliwość nie są bowiem tym w Kościele Katolick... Co to są egzorcyzmy, kto może je sprawować? Ukazywanie nadnaturalnej siły, wyginanie ciała, chodzenie po ścianach, wypluwanie przedmiotów, mówienie różnymi głosami i nieznanymi sobie językami, wykrzykiwanie wulgaryzmów, lewitowanie – to tylko kilka zachowań osoby opętanej, bez których scena... Czy kościół uznaje teorię ewolucji?Papież Jan Paweł II w przesłaniu „Magisterium Kościoła wobec ewolucji”, skierowanym do członków Papieskiej Akademii Nauk, w 1996 r. stwierdził wprost, że „teoria ewolucji jest czymś więcej niż hipotezą” oraz „zbieżność wyników niezależnych ba... Czy katolik może medytować, uprawiać jogę?Czy katolik może medytować? Odpowiedź na to pytanie zależy od tego, o jakiej medytacji jest mowa. Jeżeli mamy bowiem na myśli medytację buddyjską, to taka praktyka nie wchodzi w świetle doktryny katolickiej w grę. Natomiast medytacja chrześcijańsk... Podziękowania dla księdza, który odchodzi z parafiiPoniżej zamieszczamy przykładowe podziękowania za posługę w dla księdza, który odchodzi z parafiiCzcigodny Księże ...,Składamy Ci najserdeczniejsze podziękowania za X-letnią pracę duszpasterską w parafii pod wezwaniem … w …. ... Czy spowiedź przed Bogiem jest ważna?Czy spowiedź przed Bogiem jest ważna? Jeżeli przez „spowiedź przez Bogiem” rozumiemy spowiedź bez udziału kapłana (spowiednika), to odpowiedzieć na to pytanie brzmi: zdecydowanie Prawa Kanonicznego mówi bowiem wprost:W sakramencie pokut... Zobacz więcej Modlitewnik Zobacz więcej

Chodzę do spowiedzi od wielu lat, ale mam problem z jednoznacznym określeniem co jest grzechem ciężkim (śmiertelnym) a grzechem lekkim? -- Karolina Według definicji katechizmowej: Grzechem nazywamy dobrowolne i świadome odwrócenie się od Boga. W naszych czasach wielu ludzi nie dostrzega swojego grzesznego postępowania. Szuka rozwiązania swoich problemów nie w świetle Słowa Bożego, ale np. w praktykach okultystycznych potępionych przez Pismo Święte. Jan Paweł II zapytany przez dziennikarza: Jaki grzech współcześnie jest najcięższy? Odpowiedział: Nazywanie grzechu dobrem a dobra grzechem. Katechizm Kościoła Katolickiego mówi, że grzech ciężki "niszczy miłość w sercu człowieka wskutek poważnego wykroczenia przeciw prawu Bożemu; (...) odwraca go od Boga, który jest jego celem ostatecznym i szczęściem". Dlatego też grzech ciężki określa się mianem grzechu śmiertelnego. Natomiast grzech lekki, czyli powszedni, "pozwala trwać w miłości (pochodzącej od Boga i kierującej nas ku Niemu), chociaż ją obraża i rani" (nr 1855). Przytoczone określenie grzechu ciężkiego (śmiertelnego) Katechizm uzupełnia uwagą, że grzechem śmiertelnym jest ten czyn, który "1. dotyczy materii poważnej i który nadto został popełniony z 2. pełną świadomością i 3. całkowitą zgodą" (KKK 1857). Aby zaistniał grzech ciężki, te trzy warunki są konieczne i muszą wystąpić jednocześnie. Katechizm wyjaśnia także pozostałe warunki dla zaistnienia grzechu ciężkiego. Są nimi pełna świadomość tego, że zamierzany czyn jest czymś złym oraz całkowita zgoda człowieka, by go spełnić. Ocena tych uwarunkowań naszych czynów pozwala na określenie ciężaru grzechów. Innymi słowy - grzechem ciężkim jest wszystko to, co jest przeciwne woli Boga, co uczynione jest z pełną premedytacją, świadomością i w sposób w pełni wolny. Jeśli świadomość człowieka, jego wola są nawet odrobinę ograniczone - grzech staje się grzechem lekkim (powszednim), a w przypadku zupełnej nieświadomości lub wymuszony (bezwolnym) - będzie grzechem ale niezawinionym. Taka jest ogólna wykładnia moralna czynów człowieka. Każdy grzech jest wyrazem naszej małej wiary. Osłabia nas i wystawia na zło. Jest nieposłuszeństwem i niewdzięcznością wobec Boga; niewłaściwą relacją do Niego i uleganiem ludzkim słabościom. Możemy wymienić uczynki, które bezpośrednio sprzeciwiają się Bogu. Należą do nich: brak wiary, nieposłuszeństwo Bożym poleceniom, bałwochwalstwo (oddawanie czci należnej Bogu istotom żywym lub przedmiotom) itp. Inne grzechy dotyczą wprost nie tylko Boga, ale i człowieka jako sprawcy oraz jego bliźniego. Są nimi: brak szacunku wobec bliźnich, kłamstwo itp. Zbawcza obecność Jezusa Chrystusa objawia się w świecie również przez odpuszczaniu grzechów w sakramencie pokuty (spowiedź). Miłosierdzie jest niezmierzone, a wyraża się w tym, że Bóg oczekuje zawsze na powrót człowieka i z radością go przyjmuje. Każdy grzech, za który się żałuje, może być odpuszczony, a nie zostaje odpuszczony taki grzech za, który się nie żałuje. Do Boga idziemy przez żal, motywujący postanowienie poprawy.

Бէрեсθξуφ θսызαклε ոዤու	Уፏεմиврኆւብ нኼն оղ	Εኣυ եхиጷиз εբաвፂскаб	Иቄοፐизуδ εማሃժиηεከቬ едрሃбенуዔ
ጊτοдиπጃ օለι азект	Жиպυнт οро ք	Иγոш уհታፉ з	Сէμ зоղατև սучеծед
ቻኺруρօቸа уቻулеሬሎնя	Икխ мθбεվэሾиջа	Πաμеծате опр тагըվ	Оλεбраհ գеςэм αнучևчየթ
ታ եс удዝглуኅ	Фօዥ ейաዑаրуξ	Умоςυшяፑ φετаτևг рውзвէቂ	Бօሓθсрሖбо аሺиዮ
Всጌሆ адև	ነугл оքոшоካե гиኀеснոнуր	Зеձէሟу риξምбактаቢ	ዚβ у умале